Rueda y eixe (torno)

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
O molinete ye una aplicación de a rueda y eixe.

A rueda y eixe (u rodina), ye una d'as seis maquinas simplas identificadas por os cientificos d'o Renaixiencia dende os textos griegos en tecnolochía.[1] A rueda y l'eixe se considera por un regular como una rueda unida a un eixe de traza que istas dos partes chiran solidarias en o cual una fuerza se transfiere dende una a l'atra. En ista configuración una alguaza, u rodamiento, suporta a rotación de l'eixe.

Herón d'Aleixandría identificó a rueda y l'eixe como una d'as seis maquinas simplas que s'usan pa devantar pesos.[2] Isto se creye que ha estau en forma de molinete que pende d'una manivela u carrucha conectada a un cuerpo cilindrico que proporciona avantalla mecanica pa enrollar una cuerda y devantar una carga, como un pozal d'un pozo.[3]

Iste sistema ye una versión d'o ceprén con cargas aplicadas tanchencialment a o perimetro d'a rueda y l'eixe, respectivament, que son equilibradas arredol de l'alguaza u rodamiento, que ye o punto de refirme. L'avantalla mecanica d'a rueda y l'eixe ye a relación d'as distancias dende a encolla a las cargas aplicadas, u o que ye lo mesmo que a relación d'as dimensions radials d'a rueda y l'eixe.[4]

Chirando un pomo se chira o eixe que mueve o bandobillo.
  1. Wheel and Axle, The World Book Encyclopedia, World Book Inc., 1998, pp. 280-281
  2. Uloser, Abbott Payson (1988). A History of Mechanical Inventions. USA: Courier Dover Publications. p. 98. ISBN 048625593X.
  3. Elroy McKendree Avery, Elementary Physics, New York : Sheldon & Company, 1878.
  4. Bowser, Edward Albert, 1890, An elementary treatise on analytic mechanics: with numerous examples. (Originally from the University of Michigan) D. Van Nostrand Company, pp. 190

© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search